Ali Şeriati Kimdir?
Ali Şeriati, 23 Kasım 1933’te İran’ın Mazinân bölgesinde doğan ve 19 Haziran 1977’de İngiltere’de ölen İranlı sosyolog, yazar ve İslam düşünürüdür. Şeriati, İslam dünyasında özellikle devrimci fikirleri ve İslam’ın toplumsal adalet, özgürlük ve eşitlik gibi kavramlarla olan ilişkisini vurgulayan çalışmalarıyla tanınır.
Eğitim ve Kariyer Başlangıcı:
Ali Şeriati, eğitimine babasının kurduğu okulda başladı. Daha sonra Meşhed Üniversitesi’nde Fransızca ve Farsça öğretmenliği eğitimi aldı. 1959’da devlet bursuyla Fransa’ya giderek Paris Üniversitesi’nde sosyoloji okudu. Burada, Jean-Paul Sartre ve Frantz Fanon gibi düşünürlerden etkilendi.
Düşünceleri ve Eserleri:
Şeriati’nin düşünceleri, Batı’da aldığı eğitimle İslami değerlerin birleşiminden oluşur. Onun için İslam, yalnızca bir din değil, aynı zamanda sosyal ve politik bir hareketin temelini oluşturmalıdır. Şeriati, İran’da Şii İslam’ın devrimci bir yorumunu geliştirerek, İslam’ın adalet, eşitlik ve toplumsal değişim için bir araç olabileceğini savundu.
En önemli eserlerinden bazıları şunlardır:
- “Hüseyn Kimdir?” (Ya Huseyn)
- “Dine Karşı Din” (Din-e Ziddi Din)
- “İslam Sosyolojisi”
- “İnsanın Dört Zindanı” (Chahar Zendân-e Ensân)
- “Kadın ve İslam”
Aktivizmi ve Siyasi Etkisi:
Şeriati, İran’da devrimci fikirleriyle tanındı ve geniş bir öğrenci kitlesi tarafından benimsendi. Şah rejimine karşı olan eleştirileri ve İslam’ın toplumsal adaletle ilgili görüşleri nedeniyle hükümet tarafından sık sık baskı gördü. 1973’te tutuklandı ve hapse atıldı. Serbest bırakıldıktan sonra Fransa’ya gitmek zorunda kaldı ve burada sürgün hayatı yaşadı.
Ölümü ve Mirası:
Ali Şeriati, 1977 yılında İngiltere’de esrarengiz bir şekilde hayatını kaybetti. Ölümünün arkasında İran istihbaratının olduğu iddia edilse de, kesin bir kanıt bulunmamaktadır. Ölümünden sonra, Şeriati’nin fikirleri İran İslam Devrimi’ne (1979) büyük bir ilham kaynağı oldu. Devrimden sonra Şeriati’nin eserleri ve düşünceleri, İran’da ve diğer İslam ülkelerinde geniş bir kitle tarafından okundu ve benimsendi.
Kişisel Hayatı:
Şeriati, entelektüel bir aileden geliyordu. Babası, İslam düşünürü ve öğretmen olan Muhammad-Taqi Şeriati’dir. Ali Şeriati, kişisel yaşamında sade ve mütevazı bir hayat sürmüştür.
Ali Şeriati, İslam dünyasında devrimci fikirleriyle tanınan önemli bir düşünür olarak, hem akademik hem de toplumsal alanda büyük bir etki yaratmıştır. Eserleri ve düşünceleri, hala birçok insan tarafından okunmakta ve tartışılmaktadır.
